TERMEDE EKONOMİK HAYAT
Eğer Çarşamba ve Samsun yakın olmasaydı hiç kuşkusuz Terme Karadeniz de bir numaralı ticaret alanı olurdu. Ünye ve Fatsa gibi bağlantı yollarıyla başkaca ilçelerle ilişkisinin olamaması bile, Terme’yi başarılı kılmasına engel olamamıştır. Ülkemizi diğerlerinden farklı kılan şeylerin başında dört mevsimi bir arada yaşayabiliyor olmasıdır. Bir tarafta kış tüm şiddetiyle yaşanırken, diğer bir bölgemizde insanlar denize girebilecek sıcaklığa sahip olabilmektedir. İşte Terme ilçesinin de buna benzer özelliği vardır. O özellik şudur; Terme aynı anda sanayi işletmelerine sahip, aynı anda çeltik sanayinde uluslar arası üne sahip, aynı anda oto galericilikte önemli bir üne sahip, aynı anda kaliteli fındık üretimine sahip, aynı anda hizmet sektöründe haklı bir başarıya sahip ve aynı anda da tarımcılığı en güzel şekilde yapmayı başarmakta güzide ve dinamik bir ilçedir. Termede bir tek eksiklik nüfusunun azlığı olsa gerek. Onunda en önemli etkeni Çarşamba ve Samsunun oldukça yakın olmasından kaynaklanmaktadır.
Terme 80 den fazla galericilik yapan esnafıyla, Türkiye’nin ikinci el Ford Minibüs pazarının borsası olmuş durudadır. Yurdun herhangi bir yerinde Ford marka minibüs almadan veya satmadan önce Terme’li herhangi bir galericiyi arar ve fiyat alırlar. İşte bu fiyat referans oluşturur fiyatlar böylece şekillenir. 1989 da açılan ilk minibüs galerisi ile birlikte günümüze kadar çoğalan esnaflar, Şöhretlerinin yurt sathına yayılma sebeplerinin, “Dürüst” esnaf olmaktan geçtiğine inanıyorlar. Kamyon pazarı deyince akla Nevşehir gelir Ford Minibüs deyince de Terme geliyor. Türkiye deki ikinci el Minibüs Pazar fiyatlarını uzun yıllar daha Terme ilçesi belirlemeye devam edecek gibi görünüyor. Nüfusuna oranla esnaf sayısının fazla olmadığı Terme’de yine de hatırı sayılır sayıda kayıtlı esnafı vardır ve faal haldedir. Fakat fabrika ve sanayi adına Terme fersah fersah yol almış ve ülkemizin haklı gururu olmuştur. Terme ilçesinin Türkiye ve dünya çapında birçok özellikleri vardır. Mucit olan Terme’li girişimci ve işadamları Türkiye’nin ilk ve halen daha en çok Fındık Patozu üreten ilçesidir. Yine Tüm Türkiye’nin neredeyse tamamının çeltik fabrikalarının ekip ve ekipmanlarını Terme imal etmekte ve sürekli yenileyip patent almaktadır. Yurdun her yanına özellikle Yaşar Makine çeltik fabrikaları kurmaya devam etmektedir. Yine Yaşar Makine Nijerya, Azerbaycan ve daha birçok ülkede ürettiği çeltik işleme makinelerini kurarak fabrikalar yapmaktadır. Üstelik bu imalatların tamamı %100 yerli ürünler ve işçiliklerle üretilmektedir. Terme’nin diğer dikkat çeken farklılığı ise hizmet sektörüdür. Ulusoy ve soğancılar gibi ülke çapında ünlü dinlenme tesislerine sahip olan Terme’de yurdun her yanından otobüsler dolusu yolcular buralarda dinlenir ve yollarına devam ederler. Bacasız fabrika olan bu kıymetli tesislerin sayısı her geçen gün artmaktadır. Tam da Terme’ye yakışır bir vaziyette yapımı bitmiş olan Uzay Üssünü andıran yeni OTOGAR binası, görenler tarafından hayranlıkla izlenmektedir. Tersanesi olmasına rağmen henüz liman işletmesi bulunmayan Terme’de küçük çaplı balıkçı kayıkları için barınak mevcuttur.
TERMEDE ESNAF VE FABRİKALAR
Nüfusu arzu edilen düzeyde olmadığı için Terme’de küçük ölçekli binin üzerinde kayıtlı esnaf ticari faaliyetlerini sürdürmektedir. Bunun yanı sıra Terme’de 10’un üzerinde Pirinç işleme fabrikası, 8’in üzerinde fındık işleme fabrikası, 7’nin üzerinde makine üretim fabrikası, 6’nın üzerinde entegre ve işleme fabrikaları mevcuttur. Bunun yanı sıra ticari faaliyete yeni geçmiş olan bir tersanesi de mevcuttur. Hizmet sektörüyle beraber yaklaşık 3.000 kişinin üzerinde istihdam sağlanmıştır. Yine Terme Akçay bölgesinde BORASCO isimli firma doğalgaz çevrim santrali kurmak için faaliyetlerine başlamış durumdadır.
TERME’ DE TARIM
Terme ekilebilir alan olarak yaklaşık 46.000 hektar araziye sahiptir. Bu toprakların yaklaşık %53 ünde fındık üretilir. (yaklaşık 25.000 ton) %12 sinde Mısır üretilir. (yaklaşık 27.000 ton) %3 ünde çeltik üretilir. (yaklaşık 9.000 ton) %3 ünde soya fasulyesi üretilir. (yaklaşık 4.000 ton) ve son olarak da %11 nispetindeki alan olan 6.000 hektar arazide 2.250.000 kavak fidanı mevcuttur.
Tamamı ekilebilir ve verimli olan Terme topraklarında 200 dönümden fazla seracılık yapılmaktadır. Yaklaşık 24.000 arı kovanı ile bal üretilmektedir. 1.000 hektar arazide meyveciliğin yanı sıra, 30.000 bine yakın çeşitli cinslerde büyük baş hayvan vardır. Küçükbaş olarak koyun ise yaklaşık 2.900 civarındadır. Bunları işleyen tesisler olarak 4 adet süt işleme mandırası, 4 tavuk çiftliği vardır. Her türlü sebze dahil bütün bu tarımsal çalışmalar yaklaşık 7.500 kayıtlı çiftçi tarafından yapılmaktadır.
SAĞLIK
Devlet hastanesi dışında özel bir sağlık kurumu yoktur. Samsuna yakın olması avantaj kabul edilip bu yönde bir çabada gösterilmemiştir.
TURİZM
M.Ö. 1.000 li yıllarda Karadeniz kıyılarında yaşadıkları düşünülen AMAZONLAR’a ait kadın iskeletleri bulunduğu söylenmektedir. Çalışmalar uluslar arası otoritelerce henüz kanıksanmamış olsa da Terme’liler bunun için araştırmalara devam etmektedirler. Somut veriler elde edildiği anda hiç kuşkusuz Terme dünya çapında bir şöhrete kavuşacağı aşikârdır.